بیانیه معاونت تحقیقات وزارت بهداشت در خصوص مقالات خارج‌شده از نشریات علمی

19 آبان 1395
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پی انتشار فهرست 58 مقاله که به دلیل عدم رعایت استانداردهای اخلاق در پژوهش توسط ناشرین بین‌المللی (Nature-Springer) از مجلات منتشرکننده خارج‌شده بودند، بیانیه‌ای صادر کرد.

در این بیانیه آمده است:
پس از انتشار خبر خارج شدن مقالات مذکور در بخش خبری نیچر (Nature New) در اول نوامبر 2016 (11 آبان 1395) که جامعه علمی ایران را به‌شدت آزرده کرد، رسیدگی به این موضوع در دستور کار معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دبیرخانه کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های زیست پزشکی قرار گرفت که با توجه به حجم مقالات مذکور و پیچیدگی ماهوی موضوع، این بررسی‌ها کماکان ادامه دارد.
در این راستا موارد زیر برای تنویر افکار عمومی و به‌ویژه اطلاع‌رسانی به جامعه دانشگاهی اعلام می‌شود.
1- اگرچه خارج شدن این تعداد از مقالات نوشته‌شده توسط نویسندگان ایرانی به دلیل عدم رعایت استانداردهای اخلاق در پژوهش اتفاقی تأسف‌آور و ناراحت‌کننده است اما این موضوع به‌هیچ‌عنوان نباید به همه جامعه علمی ایران تعمیم داده شود.
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همواره اعضای جامعه محققان و پژوهشگران علوم پزشکی کشور را ازاین‌گونه رفتارهای غیراخلاقی مبرا دانسته و اعلام می‌کند این اتفاق به‌هیچ‌عنوان نباید به‌عنوان دستاویزی برای تخطئه فعالیت‌های پژوهشی کشور مورداستفاده قرار گیرد.
2- درحالی‌که مساله سوء رفتار پژوهشی یک پدیده جهانی است و سالانه هزاران مقاله به دلیل عدم رعایت استانداردهای اخلاق در پژوهش توسط مجلات علمی خارج می‌شوند، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ضمن این‌که انتشار این خبر توسط یک ناشر بین‌المللی آن‌هم بانام بردن از یک کشور را نوعی 'برچسب‌زنی'، به جامعه علمی به‌ویژه محقق علوم پزشکی کشور و نوعی اقدام تخریبی تلقی می‌کند و همچنین ضمن پذیرش این واقعیت، آن را فرصتی برای اصلاح روندها و برطرف کردن علت‌هایی می‌داند که به چنین نتایجی ختم می‌شود.
3- به نظر می‌رسد که یکی از دلایل اصلی بروز چنین مشکلاتی، عدم رعایت روند استاندارد در مراحل مختلف ازجمله انجام پژوهش، نوشتن مقالات و ارسال و انتشار آنها در مجلات علمی باشد، دراین‌بین نقش شرکت‌ها و افراد واسط برای تهیه، ارسال و انتشار مقاله همواره مورد سؤال جدی بوده است به‌گونه‌ای که در بخشنامه‌های متعدد کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، هرگونه همکاری با شرکت‌های مذکور کاملاً ممنوع اعلام‌شده و دانشگاه های های علوم پزشکی و اعضای هیات علمی از ارتباط با چنین شرکت‌ها و مجموعه‌هایی نهی شده‌اند.
4- در حال حاضر کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های پزشکی مستقر در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، از کمیته‌های اخلاق در پژوهش دانشگاه‌های تابعه خواسته است که با تشکیل جلسات اضطراری سوء رفتار پژوهشی افراد وابسته به خود را که در این مقالات نقش داشته‌اند بررسی کند، به‌علاوه دانشگاه‌ها موظف شده‌اند سایر آثار پژوهشی افراد دخیل در مقالات مذکور را از جهت رعایت استانداردهای اخلاق در پژوهش بررسی کنند.
در ضمن تا زمان تعیین تکلیف نهایی هرگونه ارتقاء و ترفیع افراد مذکور متوقف خواهد شد و درصورتی‌که هر یک از این افراد به استناد این مقالات ترفیع یا ارتقاء رتبه یافته و یا مشوق مالی یا معنوی شامل آنها شده باشد، تمام منافع مذکور کان لم یکن بوده و باید از افراد دخیل پس گرفته شود.
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، ضمن اعلام حمایت جدی خود از همه محققان، اساتید و پژوهشگرانی که مجدانه و با رعایت کامل استانداردهای اخلاق در پژوهش فعالیت می‌کنند، تأکید می‌کند که برخورد جدی با افراد متخلف را که با سوء رفتارهای پژوهشی خود حیثیت علمی کشور را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند تا رسیدن به نتیجه قطعی پیگیری و نتایج بررسی‌های خود را به جامعه دانشگاهی ارائه خواهد کرد.
لازم است علل زمینه‌ای و ریشه‌ای چنین مسائلی در نهادهای سیاست‌گذار حوزه تحقیقات و فناوری مورد موشکافی قرارگرفته و همه متولیان حوزه پژوهش کشور در اقدامی هماهنگ نسبت به اتخاذ سیاست‌های جدید که زمینه بروز چنین مواردی را از بین می‌برد، تشریک‌مساعی کنند.
انتهای پیام/.

با کلیک بر روی لینک زیر اخبار دانشگاه را از کانال تلگرام دریافت کنید
https://telegram.me/bpumspublicrelation

 




تمامی حقوق این سايت متعلق به دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر می باشد.